Το ελληνικό χωριό που έχει «γεννήσει» 70 ζωγράφους και αγιογράφους!
Χιονάδες Κόνιτσας, τούτος ο τόπος (που λέει και ο ποιητής) είναι βγαλμένος από χρώμα και φως. Ανέθρεψε αγιογράφους, λαϊκούς ζωγράφους, καθώς και ξυλογλύπτες, που φιλοτέχνησαν πλήθος αγιογραφιών, ζωγραφικών έργων και περίτεχνων ξύλινων κατασκευών σε πολλά μέρη. Τούτος ο τόπος είναι ένας κήπος... με δάση και λιβάδια, με οξιές, έλατα και ρόμπολα. Ώριμα δρυοδάση, με παλιά κουφαλερά δέντρα, με παλιές δεντροφυτείες κερασιάς και δαμασκηνιάς καθώς και ανοιχτούς και κλειστούς θαμνότοπους γαύρου και κράταιγων.
Τούτος ο τόπος, καθ΄ αυγή ξεκινά ν’ ανταμώσει ξανά σε ρυάκια και χείμαρρους, να περπατήσει σε περίτεχνα γεφύρια, να συναντηθεί με πετροπέρδικες, δρυοκολάπτες, και δενδροσταρήθρες.
Οι Χιονάδες ή Χιονιάδες είναι ορεινό χωριό του νομού Ιωαννίνων. Eίναι ένα μικρό χωριό των Μαστοροχωρίων και φέρει αυτό το όνομα από πολύ παλιά, όπως μαρτυρoύν παλαιές επιγραφές. Βρίσκονται κοντά στα όρια της Ηπείρου με τη Μακεδονία και δίπλα στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Απέχουν από την Κόνιτσα 43 χλμ. και αποτελούν έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς του νομού Ιωαννίνων. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.150 μέτρων στις πλαγιές του όρους Γράμμου είναι επικλινής και πλαισιώνεται από απόκρημνες κορυφές και φαράγγια. Ο πληθυσμός του χωριού δε φαίνεται να ξεπέρασε ποτέ τα 350-400 άτομα· ήταν από παλιά ένα από τα μικρότερα χωριά της επαρχίας Κόνιτσας, παρόλα αυτά κατάφερε να γεννήσει περίπου 70 λαϊκούς αγιογράφους και ζωγράφους!
Οι Χιονιαδίτες ζωγράφοι περιφέρονταν στα χωριά της περιοχής αλλά και σε μακρινότερα μέρη της Ηπείρου, φθάνοντας μέχρι και τη Βόρειο Ήπειρο, στη Μακεδονία, το Άγιο Όρος, τη Θεσσαλία και τις γειτονικές χώρες, όπου ζωγράφιζαν ναούς και διακοσμούσαν αρχοντικές κατοικίες.
Οι αρχές της χιονιαδίτικης οικογενειακής ζωγραφικής παράδοσης δεν είναι γνωστές. Η πρώτη υπογραμμένη και χρονολογημένη εικόνα στα 1747 είναι ο Άγιος Γεώργιος, στον ναό της Κοίμησης Θεοτόκου στη Βούρμπιανη, διά χηρός Κώνστα εκ κώμις Χιωνηάδες. Σε γραπτό κείμενο διασώζεται χρονολογία εικόνας ανυπόγραφης του 1744. Ακόμη υπάρχει παλαιότερη εικόνα του Αγίου Αθανασίου, έργο που μπορεί να αποδοθεί στο τέλος του 16ου ή στις αρχές του 17ου αιώνα. Η παλαιότερη χρονολογημένη επιγραφή, με το όνομα των Χιονιαδιτών Κωνσταντίνου και Μιχαήλ Μιχαήλ, που διασώζεται σε τοιχογραφία, είναι του 1770 και βρίσκεται στη Μονή Άβελ της Βήσσανης.
Η ζωγραφική τέχνη στους Χιονιάδες ασκήθηκε στη βάση της οικογενειακής επαγγελματικής ενασχόλησης. Οι ανάγκες απαιτούσαν τα νεώτερα μέλη της οικογένειας να μαθητεύουν κοντά στους έμπειρους συγγενείς τους. Έτσι τους βοηθούσαν ασχολούμενοι με τις δευτερεύουσες εργασίες και παράλληλα μαθήτευαν κοντά τους. Ανάλογα με τον βαθμό εξέλιξής τους στη ζωγραφική, συχνά γίνονταν συνεργάτες τους και τους διαδέχονταν ή έκαναν δικά τους συνεργεία με τον ίδιο τρόπο.
Οι τοιχογραφημένοι ναοί, αποτελούν το μεγαλύτερο και ίσως το σημαντικότερο τμήμα της χιονιαδίτικης ζωγραφικής. Πολλοί ναοί είναι κατάγραφοι και η ποιότητα των τοιχογραφιών είναι τέτοια ώστε να αποτελούν μνημεία για τη νεοελληνική λαϊκή τέχνη. Πλήθος φορητών εικόνων υπάρχουν διάσπαρτες σε πολλούς ναούς που βρίσκονται σε πολλές περιοχές της χώρας μας.
Πηγές: maxmag.gr, orthodoxesanazitiseis1.blogspot.com, wikipedia.org.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου